Startpagina

Enkele Foto's van de Parijse Stage met Mario Gonzales, het "koor", de basis van clownerie



















Parijs, 27 februari

We starten de dag met een koor waarin we maskers en muziek gebruiken. Ieder helpt een ander met het opdoen van een zwarte kousebroek, want je eigen hoofd mag niet meer te zien zijn, geen Jan meer.
En de regels blijven dezelfde. Vanuit de ze morgen onthou ik speciaal : decomposeer je bewegingen, niets doen als je het niet weet of onzeker bent, kiezen voor rechts als je twijfelt, het tegenovergestelde doen van je eerste impuls, Ik onthou ook dat het belangrijk is om van tevoren te kijken wie er al in het koor is en wie niet, want dat moet je weten tijdens je spel. Als het aan jouw is om devolgende te roepen, dan moet je weten wie er nog waar staat. Ik ben in het koor meestal één van de laatste die het speelvlak betreed. Vanmorgen niet, als één van de eerste, en dit wil zeggen dat ik behoorlijk veel “koor” ben en veel beweeg. Boeiend! Mario vraagt ook aan iemand van de groep om het koor te leiden. Een nieuwe meester dus.

Enkele solo’s maken de voormiddag rond. In deze solo’s wordt ook de oefening “Jij wil dat ik...Akoord, ik zal... als ik ...ben en ...”
De ‘tours de piste’ worden langer en ik ben jaloers dat ik gisteren zo kort ben geweest.

In de namiddag zit ik als eerste klaar. Ik besluit ervoor te gaan, maar rustig, op mijn manier, ontspannen. De anderen zetten zich links en rechts van me, zeven links en zeven rechts, want ook hier is het evenwicht belangrijk. De laatste die aankomt krijgt weer zoals altijd een muzikaal aplaus dat hijzelf stopt. Deze namiddag doen we het koor als clowns, met een nieuwe meester die ook clown is. De spelers buigen het hoofd, zetten hun neus op en roepen één voor één als ze klaar zijn,”Je suis prêt, numéro 1, Jos”. Met een eigen stem welteverstaan. En dan begint het koor. Ik ben weer één van de eerste die de cirkel ingaat. Ik reageer namelijk op de eerste. Nee, zegt Mario, je doet haar na, je imitert haar. Dat is geen goede houding. Je moet je eigen stijl aannemen, je moet ook een beoordelende houding aannemen. Want haar tweede en eventueel derde stap moet identiek hetzelfde zijn als de vorige. Anders accepteer je niet. Ik doe het een tweede keer. Nee, zegt Mario, je wacht te lang, je doet er geen 3 seconden over, maar 5! We doen het een derde keer. Nee, zegt Mario, wat er nu niet klopt is de afstand, je brengt het plateau niet in evenwicht. Telkens wordt er veel gelachen aan de kant, er is veel interactie en we leren veel. Als ik het een vierde keer wil proberen, valt er zoveel om naar te kijken buiten de cirkel dat ik daar veel aandacht aan spendeer. Goed, zegt Mario, nu komen we ergens. En dan stap ik, in de ogen van mijn samenspeler kijkend, met mijn stijl, en op dezelfde afstand als haar zodanig dat ik het plateau in evenwicht breng, de cirkel in. Yes!!
Het lukt me heel de namiddag om zer aandachtig en vanuit een rust te spelen, iets wat ik van gisterennamiddag niet kan zeggen. Het doet me goed. Mensen lachen om de minste beweging die ik maak, het is fantastisch dit te voelen.
Mario vertelt achteraf dat we behoorlijk rustig zijn en dat hij daarom zo ver kan gaan in zijn aanwijzingen. Hij is tevreden.
Hij gaat in juli een vervolgweek doen. Ik denk er nog steeds aan om in mijn thuisbasis een wekelijkse/maandelijkse groep te starten met een training rond dit werk. Er waren deze namiddag een vijftal bezoekers die kwamen kijken. In een gesprekje achteraf vroeg ik wat hun mening was, of het technisch overkwam. Ze vertelden me dat het ongeloofelijk is wat een duidelijkheid en kwaliteit dit werk geeft op ieders clownsspel. Het enige wat ze jammer vonden is dat ze niet iedereen uitgebreider aan het werk hebben gezien.
En zo eindigt dit avontuur, rust nu, douche,wat eten,...
En het is zeker en vast een hele goede herbronning van mijn clownsspel geweest, zowel als speler als als pedagoog.
Jan Dillen

Parijs, 26 februari 2009




"Als je t niet weet of je bent niet 100 procent zeker, doe dan niets.
Denk na. En durf het tegenovergestelde te kiezen van je eerste impuls."
Met deze woorden in mijn hoofd zit ik vanmorgen in de parijse metro.
De koren met masker vanmorgen krijgen er een extraatje bij, een muziekstuk.
Deze namiddag verkleden we ons en doen weer een solo, een "passage". Ik leer over mijn eigen clown, die vaak van de ene voet op de andere dribbelt. Vergroot dit, zegt Mario, want dit betekent dat je niet de tijd en de rust neemt om devolgende aktie te doen. Dus vergroot je dribbelen en maak het de aktie van dat moment.
Iets anders wat ik leer is om af te gaan zonder dat je zelf je blik breekt met het publiek. het is de deur of het doek dat je blik breekt. Een belangrijk verschil.
En nog iets. Een accident wordt altijd bekeken met je volle aangezicht. En tot driemaal toe herhaalt en vergroot. Een clown heeft naast een andere stem ook een ander gedrag.
Hoe loopt dan deze nieuwe solo? Je staat recht, volgens de regels, aandacht aan alles wat beweegt, zicht naar de verste uit het publiek. Kijken naar waar je gaat en dan al kijkende naar het publiek ernaartoegaan. Verdwijnen.Neus opzeten en niet vergeten reeds te bestaan door geluid te maken. Komen kijken. Een "tour de piste" doen en een uitgang nemen. Als mario "stop" roept antwoorden met: "Je vraagt me om te stoppen. Accoord, ik zal stoppen." En dan pas stoppen.
Ikzelf maak als solist maar een halve "tour de piste" en verlaat de zaal. Goed, maar ik blijf zitten met het gevoel dat het "beter" kon. Misschien ken je dat soort van gevoel wel dat je dan achteraf krijgt.
Ik zie ook twee clowns van "Clowns de L'Espoir" (hospitaalclowns uit Lille) mekaar feedback geven en dat is tof om te zien.
Morgen laatste dag wat deze stage betreft. vast en zeker nog koor, solo's en hopelijk nog een afsluiter met een clownsimpro.
Ik hoor vandaag van Mario dat Jaco Van Dormael hier ook gestaan heeft.
En van Sven krijg ik een mail over zijn zes weken durende stage bij Compagnie Du Moment in parijs. Hetzelfde soort werk als ik nu aan het doen ben.
Ik speel met de gedachten een wekelijks/maandelijks oefengroepje te starten met de kooroefening. Mocht je interesse hebben dan hoor/lees ik het graag.
Douchen nu, slapen en morgenvroeg inpakken. Einde en een nieuw begin. Jan

Parijs, 25 februari

Een 'aha' dag vandaag. Deze voormiddag deden we vier "koren". Vier koren met telkens acht personen en ongeveer een duur van veertig minuten per koor. De magie van de "regels" begint te werken, Mario moet niet meer elke vijf seconden tussen komen om te ondersteunen en te verduidelijken. Er komt een rust over de groep en over mezelf. Een grote uitdaging om in het "hier en nu" te blijven, niet met je gedachten af te dwalen, want dan blokkeer je de hele groep. De drie-secondenregel bljft fundamenteel. Tijd nemen om je eigen autonomie te voelen en te voeden.Door deze autonomie vergroot je je zelfvertrouwen, ga je in je eigen kracht stan en reageer je, werk, speel je samen vanuit rust, kalmte en je eigen energie. Uiterst belangrijk voor ons. Want als we gaan clownen, als we de rode neus opzetten, zullen we anders van hier naar daar geslingerd worden en heel vlug compleet het noorden kwijtzijn. Ik kon dit vandaag daadwerkelijk ook voelen zo.

We deden een kooroefening met neutrale maskers. Doordat je niet meer kan spreken, verliep alles in stilte. We gebruiken leren maskers met hele kleine gaatje voor de ogen. Een speler met een masker op "transmet" un état, un émotion. met een masker op straal je een emotionele toestand uit. het is indrukwekkend hoe het masker je transormeert en je in een soort van geconcentreerde trance brengt. Heel grappig ook hoe deze figuren communiceren, botsen, kijken,... naar elkaar, naar ons als publiek.

Ik doe een "geboorte" als clown. Mario laat me in zijn coaching geen seconde los. De manier dat ik naar de stoel toega in het midden van het podium, kijkende naar de persoon het verste rechts van me, omdat die je zicht maximaal opent. Als je twijfelt trouwens, altijd rechts kiezen (behalve als je gaat stemmen, dan nooit, zegt Mario). Jezelf de neus opzetten, een stem nemen die niet op de jouwe lijkt en in een aantal tellen rechtkomen terwijl je bvb. steden van Europa noemt. Ogen openen en grote ogen en kleine mond (als je niks zegt). Wat is je voornaam? 1,2,3,??? Jos. Kan je die letters spellen? Kan je een woord zeggen waarin de letter voorkomt? heb je nog iets te zeggen. Nee. Kies dan een uitgang. Hoeveel seconden heb je nodig om te vertrekken? 20. En het publiek telt. Nee, nu breek je met je lichaam het doek ipv het doek je lichaam (deze snap ik nog niet helemaal moet ik eerlijk zeggen, iets om morgen te vragen, want we stellen altijd veel veel vragen). Opnieuw. Ik bedrukt op. Je hebt er niet veel zin in precies. Overdrijf. Nee. Hoe ga je weg. met vel energie. Laat zien dan.En éénmaal af vraagt Mario om Jan te roepen. Ik doe mijn neus af en voel me diep gelukkig. Ontroerig in mijn lijf, vochtige ogen. Een hele krachtige ervaring die lang beklijft. En eens te meer besef ik de fragiliteit van dit gebeuren. Van het coachen en gecoacht worden. De kwetsbaarheid. En tevens voel ik de kracht van de regels, die me een grote autonomie geven. Ik ben niet meer afhankelijk van het publiek. Jan

Parijs, dinsdag 24 februari

J'ai quitté l'idée de louer un vélo et j'ai pris le métro ce matin et j'était trois quard d'heure trop tôt au workshop. On praticue cette avant-midi a nouveau "le coeur". Le règle de trois seconde est la pour gagner ton propre autonomie, pour sentir ta propre force, pour devenir plus en plus résistant. Mais soit dans le "ici et maintenant", pars'que après trois seconde c'est trop tard!!
C'est claire que ca crée un contre-mouvement dans notre société, qui est au plupart un sociéte de suivre, de ne pas prendre son résponsabilité.

Le coeur alors. J'ai compris que on ne fait pas une chose pars'que on a fait ca hier. Non. On fait une chose pars'que il y une systematique, une logique dedans. Et il y a vraiment une logique sur le podium.
Et comme j'ai dit hier 'l'exercice du coeur" est comme une vocabulaire, een steun, une aide.
Mario raconte nous q'il fait toujours le coeur avant de commencer une repetition avec des acteurs. Même 12 minutes. Après il sont a l'aise, centré (il parle pas d'etre concentré, mais centré). Et un spactacle est jamais le meme le soir après. Les clowns connait les règles et joue les règles, et pour le reste il connaisse des entrées, des sorties, et minimum 10 chansons et numéro's. Et chaque soir on ne sais jamais si il va etre une entrée comme si ou comme ca. Interesant, n'est pas!

Il y a aussi une monde de difference entre quelq'un avec un nez rouche et un clown.
Ca on aborde l'après-midi dans les naissances du clown. Un clown a toujours un voix et un pré-nom qui est pas du tout le cienne. Et le nom est pas poëtique (pars'que le clown même est poetique deja). La bouche et les yeux parle. Et si on a rien a dire la bouche est fermé. Etre a l'aise sur le podium, sans quitter le regard du public pour une seconde, être dans le ici et maintenant.
Mario nous guide très precisement avec question et réponse, et si on a pas quel'que chose a dire, on part.

C'était vite 17 heure. Le monde magique des clowns s'ouvre un petite peu avec des bébé-clowns.
A demain, bonne rêves, bonne nuit, Jan

Parijs, 23 februari

Ik zou een fiets huren. En iedereen heeft het hier over "VéloLibre", een service waar je fietsen kan huren op pleinen. Maar het plein ligt er opgebroken bij en de "VéloLibre" is enkel aanwezig op een affische, in felle kleuren. Vanmorgen wandelde ik een uur en bergop en kwam dus vijf minuten te laat aan op de workshop van Mario Gonzales. Iedereen zat al in zwarte kledij voor de meester. Het "plateau" waar op gespeeld wordt was al klaar en duidelijk aangebracht. Geen tijd voor opwarmen, ik was te laat en had dus als eerste een "erreur" gedaan, en iedereen werd verzocht te applaudiseren voor me. Ik moest het applaus op een klare en duidelijke manier stoppen. Dit scenario herhaalde zich veel tijdens de dag. Je zal je afvragen wat dan nog "grote fouten" waren. Geen tijd nemen is er één, jachtig en gehaast zijn, niet ademen. Hiervoor is de regel van de 3-seconden. 'Nu!', roept Mario en ik begin waarop er weer een salvo van applaus volgt. 'Stop',roep ik. Een andere regel is het alert zijn voor alles wat beweegt, voor alles wat de aandacht vraagt. Zonder te oordelen beweegt de clown met heel zijn hoofd naar wat zijn aandacht vraagt.We oefenen hoe we het podium betreden. Alleen, met twee, met vier, met acht.Er zijn duizenden 'regels' die Mario als een mitrajet op ons afvuurt. We leren hoe we onze bewegingen 'découperen', eerst zien, dan je lichaam draaien en terwijl je het publiek of een medespeler aankijkt je weg afleggen naar de gekozen plek. Mario vertelt ons het verhaal van een clownsregie die hij deed en waarbij het thema van het stuk was:'Twee clowns komen met een deur binnen en willen deze verven'. Het stuk duurde 1,20 uur en nog nooit is er een spatje verf op de deur terechtgekomen. De kunst van het dé-couperen, het clownen.
Mijmerend aan het verhaal stelt Mario met plots een vraag waarop ik 'Eu...' antwoord. 'Eeeeeeuuuuuu....' spiegelt de hele groep me. Ik maak een duidelijk stopgebaar en iedereen stopt. Door dit werk ontwikkel je een soort van vocabulaire, een soort van clownstaal. 'Waarom hebben muzikanten notenleer, dansers warm'up, enz. en wij clowns niets?' vraagt Mario zich af. Clownen heeft niets te maken met 'feelings'. Het heeft volgens hem wel te maken met kijken, beslissingen nemen, enz. Het heeft te maken met écht contact durven maken met het publiek. Heel analytisch. Deze 'regeltaal' kan onze houvast worden als we gaan optreden. In de namiddag bekijken we onze rode neuzen, passen die wel of niet. En als een Italiaanse jongen met zijn neus en elastiek rond zijn vinger zit te draaien, spreekt Mario het streng toe.'Ne fait pas ca, c'est notre métier, c'est pas n'importe qua, c'est quelque chose sacré, le nez rouge'. Een boeiende, vermoeiende dag. Als ik in mijn studio kom belt Moshe me nog even op. Hij moet lachen van mijn verhaal van de dag. 'Have Fun!' is zijn slotzin. En daarmee zit hier in Europa de dag erop. Sloppel. Jan